Adhesie, wat is dat?

08 aug Adhesie, wat is dat?

Adhesie is een intern litteken dat weefsels (bijvoorbeeld spier- en orgaanweefsel) met elkaar verbindt. Normaal gesproken zijn de weefsels niet met elkaar verbonden. Hierdoor ontstaat mobiliteitsverlies, waardoor functieverlies van weefsel ontstaat wat kan leiden tot structuur veranderingen van het weefsel. Adhesies worden verdeeld in aangeboren en verworven¹.

Aangeboren adhesies zijn aangetoond vanaf de geboorte. Afwijkingen zijn zichtbaar tijdens embryologische ontwikkeling van de buikvliesholte. Het embryo vertoont afwijkingen van de vitello-intestinale ductus, de adhesies zijn zichtbaar ter hoogte van de bursa omentalis ².

Verworven adhesies in de abdomen kunnen ontstaan na operaties, bestralingen, chemotherapie, ontstekingen en / of infecties in de buik ²,³. Een trauma in de buik door bijvoorbeeld een val kan ook een oorzaak zijn van een verworven adhesie.

Adhesies in de abdomen komen het meeste voor, na een abdominale chirurgie ³,⁴,⁵. Na chirurgische ingreep heeft 95% van de patiënten een adhesie ⁶. Patiënten die een buikoperatie hebben ondergaan hadden voor de operatie al één tot tien adhesies ⁷. De omvang van de ernst van adhesies wordt onderschat ⁸. Voor de operatie wordt weinig over adhesies ingelicht ³,⁴. Bij 10% van alle procedures krijgt de patiënt vooraf informatie (informed consent) over de gevolgen van adhesies ⁹.

Ontstekingen- en infectieuze-adhesies ontstaan na buikontstekingen zoals appendicitis, collitis ulcerosa, cholecystitis, acute diverticulitis en ziekte van Crohn ⁵. Pelvis inflammatoire ziekte en endometriose zijn de meest voorkomende adhesies bij vrouwen ².

Symptomen van buik adhesies:

• Opgeblazen gevoel
• Pijn
• Abdominale krampen en borborygmus (borrelingen)
• Wisselende stoelgang (obstipatie – diarree, bacteriële overgroei)
• Misselijkheid
• Onvruchtbaarheid bij vrouwen en pijn bij het vrijen
• Darmobstructie
• Rectale bloeding en pijn bij defecatie

Referenties

1. Menzies, D. (1992). Peritoneal adhesions. Incidence, cause, and prevention. Surgery annual, 24, 27-45.

2. Tabibian, N., Swehli, E., Boyd, A., Umbreen, A., & Tabibian, J. H. (2017). Abdominal adhesions: A practical review of an often overlooked entity. Annals of Medicine and Surgery.

3. Van Goor, H. (2007). Consequences and complications of peritoneal adhesions. Colorectal Disease, 9(s2), 25-34.

4. Burke, C. (2012). Surgical Adhesions: Implications for Women’s Health: Part Two of a Two-Part Series. Nursing for Women’s Health, 16, S12-S21.

5. Liakakos, T., Thomakos, N., Fine, P. M., Dervenis, C., & Young, R. L. (2001). Peritoneal adhesions: etiology, pathophysiology, and clinical significance. Digestive surgery, 18(4), 260-273.

6. Ellis, H., Moran, B. J., Thompson, J. N., Parker, M. C., Wilson, M. S., Menzies, D., … & Buchan, S. (1999). Adhesion-related hospital readmissions after abdominal and pelvic surgery: a retrospective cohort study. The Lancet, 353(9163), 1476-1480.

7. Luijendijk, R. W., de Lange, D. C., Wauters, C. C. A. P., Hop, W. C. J., Duron, J. J., Pailler, J. L., … & Jeekel, J. (1996). Foreign material in postoperative adhesions. Annals of surgery, 223(3), 242.

8. Risberg BO: Adhesions: Preventive strategies. Eur J Surg Suppl 1997;577:32–39.

9. Wiseman, D. (2003). Obtaining informed consent: patient awareness of adhesions. Adhes News Views, 4, 10-12.